Wetsvoorstel tot verplichtstelling vertrouwenspersoon aangenomen door de Tweede Kamer
Eind 2021 deed ik mijn laatste blog van dat jaar, een oproep aan politiek Den Haag om in 2022 vertrouwenspersonen verplicht te stellen voor werkgevers. Dat jaar hebben we niet meer gered, maar woensdag 23 mei 2023 werd het initiatiefwetsvoorstel tot verplichtstelling van vertrouwenspersonen aangenomen door de Tweede Kamer.
De verplichting om een vertrouwenspersoon te hebben wordt vooralsnog beperkt tot organisaties met ten minste tien werknemers. Omdat een verplichte aanstelling van een vertrouwenspersoon leidt tot een verhoging van de administratieve en financiële lasten voor werkgevers, wordt de mogelijkheid opgenomen om een externe vertrouwenspersoon aan te stellen, al dan niet georganiseerd via een branchevereniging of arbodienst.
Alarmerende cijfers
Nu het wetsvoorstel door de Tweede Kamer is aangenomen, moet de Eerste Kamer zich er ook nog over buigen. Maar als werkgevers inderdaad verplicht worden om een vertrouwenspersoon in hun organisatie aan te stellen, krijgt elke werknemer een wettelijk recht op toegang tot een vertrouwenspersoon. Dat dit nodig is blijkt uit talloze onderzoeken en cijfers. Die liegen er niet om. Al jaren niet. Nog steeds hebben meer dan een miljoen werknemers in Nederland te maken met ongewenst gedrag op de werkvloer. Een miljoen…
Arbeidsverzuim
Hebben we het over ongewenst gedrag, dan hebben we het over psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en daaronder vallen (seksuele) intimidatie, agressie, geweld, pesten, discriminatie en werkdruk. Al die ongewenste omgangsvormen kunnen leiden tot (langdurige) psychische klachten van werknemers en arbeidsverzuim. Ten eerste hebben wij als het Landelijk Instituut Vertrouwenspersonen natuurlijk het welzijn van de medewerkers voor ogen, maar daarnaast… kijk eens naar alle kosten die dit met zich meebrengt.
Terugdringen ongewenst gedrag
De werkgever was al verplicht om beleid te voeren op PSA. Daar komt dus hoogstwaarschijnlijk de verplichting van een vertrouwenspersoon bij. De vertrouwenspersoon kan absoluut een positieve bijdrage leveren aan het terugdringen van ongewenst gedrag op de werkvloer. Door medewerkers die slachtoffer zijn geworden van ongewenst gedrag op te vangen en te begeleiden, door organisaties te informeren en te inspireren en door bestuur en management te adviseren over (het voorkomen van) ongewenst gedrag. De vertrouwenspersoon kan echt verschil maken!
Het belang van gecertificeerde vertrouwenspersonen
Maar… een goed opgeleide vertrouwenspersoon is hierin echt essentieel. Iemand die weet welke taken hij of zij wel en niet heeft. Iemand die weet wat hij wel en niet kan en moet doen en zeggen. En op welke manier. Dus leiden wij als Landelijk Instituut Vertrouwenspersonen gecertificeerde vertrouwenspersonen op, moedigen hen aan om zich te blijven ontwikkelen en ontplooien. Ook bieden wij organisaties diverse diensten aan die een bijdrage leveren aan sociale veiligheid op de werkvloer.
Want iedere werknemer heeft recht op een sociaal veilige werkomgeving. De realisatie daarvan komt iets dichterbij nu de Tweede Kamer het initiatiefwetsvoorstel tot verplichtstelling van vertrouwenspersonen heeft aangenomen. Nu nog de Eerste Kamer nog!
André Kreuze, directeur van het Landelijk Instituut Vertrouwenspersonen