Wet ‘Huis voor Klokkenluiders’, dit is wat je moet weten
Sinds juli 2016 is hij van start; de Wet ‘Huis voor Klokkenluiders’. In deze wet is opgenomen hoe medewerkers worden gesteund wanneer zij vermoedens hebben van misstanden. In iedere organisatie kunnen (vermeende) misstanden voorkomen. Ook wel ‘integriteitskwesties’ genoemd. In dit artikel vertellen we je de belangrijkste aandachtspunten.
Wat zijn misstanden?
Het doel van de wet is om onder andere melders van misstanden te beschermen tegen benadeling. Deze melders vallen onder de noemer ‘klokkenluiders’. Bij vermoedens van misstanden kun je denken aan machtsmisbruik, corruptie/omkoping, nalatigheid, fraude/diefstal of misdragingen. In de zorgsector vallen onregelmatigheden ook onder deze misstanden. Ook verbetert de wet de voorwaarden voor het melden van maatschappelijk misstanden bij organisatie. Denk hierbij aan een wetsovertreding, gevaar voor volksgezondheid, of gevaarlijke situaties voor personen.
De meldregeling
Werkgevers met meer dan 50 medewerkers zijn verplicht om een meldprocedure voor vermoedens van misstanden te hebben. Ook is in de wet opgenomen dat de melder beschermt dient te worden tegen benadeling, zoals overplaatsing, pesten, weigeren van promotie, of zelfs ontslag. Verder hoort de organisatie te zorgen voor een veilig meldklimaat, waarin medewerkers (vermeende) misstanden ook durven aan te kaarten. De meeste organisaties stellen een vertrouwenspersoon integriteit aan, waar meldingen veilig kunnen worden gedaan.
Een actieve klokkenluidersregeling
Door tijdig in te grijpen bij (vermeende) misstanden wordt escalatie, een mogelijk conflict, of langdurig uitval zoveel mogelijk voorkomen. Een actieve regeling bevordert tevens een bedrijfscultuur waarbinnen misstanden zoveel mogelijk worden voorkomen. De kans op incidenten wordt verkleind en risico’s worden verminderd. Met het aanstellen van een vertrouwenspersoon integriteit wordt de integriteit binnen organisaties ook versterkt. Het intern doen van meldingen wordt veiliger, gemakkelijker en effectiever gemaakt. Vaak wordt de rol van vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen gecombineerd met de rol van vertrouwenspersoon integriteit.
De vertrouwenspersoon integriteit
Bij de ondersteuning van integriteitskwesties in organisaties speelt de vertrouwenspersoon integriteit een belangrijke rol. Wanneer een medewerkers een melding doet van vermoedens, bespreekt de vertrouwenspersoon samen met hem of haar de mogelijke vervolgstappen. Eén van deze mogelijke stappen is het kenbaar maken van het vermoeden binnen de organisatie. Dit geeft de organisatie de mogelijkheid om de (vermeende) misstand zelf te onderzoeken en de juiste maatregelen te treffen. Daarnaast ondersteunt de vertrouwenspersoon de organisatie bij het bewerkstelligen van integer gedrag en een ethisch werkklimaat.
Als Landelijk Instituut Vertrouwenspersonen ondersteunen wij organisaties bij het voldoen aan de wettelijke verplichtingen rondom o.a. de wet Huis voor Klokkenluiders – in de vorm van beleidsvorming, het opzetten van regelingen, voorlichten van organisaties, en het opleiden en faciliteiten van vertrouwenspersonen.
Meer weten over de mogelijkheden? Neem gerust contact met ons op.