René: “Integriteit, respect en humor zijn belangrijke waarden in mijn werk”
René van den Bosch is werkzaam als mediator en externe vertrouwenspersoon. Twee verschillende functies waarin allebei de mens voorop staat. Hoe verhouden deze twee verschillende functies zich tot elkaar? René vertelt over zijn ervaringen in het werkveld.
Mediator en vertrouwenspersoon
Soms komen nieuwe richtingen als vanzelf op je pad. Zo ook bij René toen een relatie hem benaderde voor de functie tot vertrouwenspersoon. “Een relatie uit mijn mediaton-netwerk stapte over naar een organisatie waar dit (nog) niet goed geregeld was. Hij klopte bij mij aan of ik deze rol op mij wilde nemen,” vertelt René. Vervolgens volgde René de opleiding tot vertrouwenspersoon.
Ongewenste omgangsvormen en integriteit
De eerste (deel)opleiding tot vertrouwenspersoon is gericht op ongewenste omgangsvormen. Deze opleiding richt zich op het opvangen en begeleiden van medewerkers die overlast ervaren als het gaat om psychosociale arbeidsbelasting (PSA), waaronder ongewenste omgangsvormen. Een volgende stap is de extra module vertrouwenspersoon integriteit. “Vanaf de start van de opleiding was ik al van mening dat ik deze twee functies niet wilde scheiden. Met een extra module kon ik aan de slag als vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen én integriteit. Voor mij een logische keuze.”
“Voor mij zijn de twee rollen niet te onderscheiden. Ongewenst gedrag is ook niet integer.”
Aan de noodrem!
Stel je voor, een medewerker heeft de eerste drempel overwonnen om naar een vertrouwenspersoon te gaan en stapt naar jou toe om zijn of haar hart te luchten. Vervolgens merk je tijdens het gesprek dat de melding (ook) over een integriteitskwestie gaat, waardoor je op de rem moet trappen. De medewerker moet worden doorverwezen naar een ander vertrouwenspersoon. “Bizar toch!”, vindt René. “Voor mij zijn de twee rollen niet te onderscheiden. Ongewenst gedrag is ook niet integer. Het bestempelen van integriteit als enkel en alleen financiële problematiek creëert voor de melder voornamelijk meer blokkades bij het doen van een melding.” René is dan ook geen voorstander van een scheiding. In zijn overeenkomst heeft hij zijn visie opgenomen. “Als iets strafrechtelijk niet door de beugel kan dien je daar adequaat mee om te gaan. De visie om het op voorhand verplicht te moeten melden deel ik niet.”
Interne of externe vertrouwenspersoon?
Een organisatie kan kiezen voor een interne vertrouwenspersoon, externe vertrouwenspersoon, of een combinatie van beiden. Volgens René is het belangrijk om als interne en externe vertrouwenspersoon voeling te houden met elkaar. “Dit geldt in feite voor alle vertrouwenspersonen in een organisatie.” Een effectieve manier om afgestemd te blijven is door middel van intervisie bijeenkomsten. Intervisie nodigt uit om op een veilige manier problemen te bespreken en feedback te geven en ontvangen. “Dit houd je bij de les,” aldus René. Belangrijk bij de inzet van een interne vertrouwenspersoon is kritisch kijken naar de combinatie van twee functies. “Ik zie nog weleens een combinatie van functies die niet heel handig is, zoals bij een BMW’er of P&O ’er. Daarbij kan de drempel naar een extern vertrouwenspersoon lager zijn voor medewerkers.”
“Zowel de vertrouwenspersoon als mediator hebben hun eigen ‘charme’. Echter, je kunt niet zowel vertrouwenspersoon als mediator zijn binnen dezelfde organisatie.”
De rol van de mediator in een organisatie
Behalve dat binnen allebei de functies – vertrouwenspersoon en mediator – wordt begeleid naar een oplossing, zijn de taken en positie van een totaal andere orde. Daar waar een vertrouwenspersoon zich contractueel voor een bepaalde periode aan een organisatie bindt en voor alle medewerkers een gezicht heeft, komt een mediator voor een specifieke casus in beeld. De vertrouwenspersoon ondersteunt specifiek de melder in een situatie, terwijl een mediator in de rol van onpartijdige ondersteuner een algehele oplossing in een proces nastreeft. In zo’n Mediation-traject, waarin communicatie en soms onderhandelen centraal staan, wordt een oplossing beoogt die voor alle betrokkenen acceptabel is.
“Zonder humor overleef je niet”
Iedereen zijn eigen drijfveer
De drijfveer van René is het helpen kantelen van een geëscaleerde situatie naar een positieve richting, zowel in de functie van mediator als vertrouwenspersoon. “Het geeft mij positieve energie. Het leveren van een bijdrage aan het welzijn van mensen is hét uitgangspunt voor mij.” Problemen op het werk hebben volgens René een onderschat negatief effect op het privéleven van mensen. “Natuurlijk zijn problemen op de werkvloer ook een kostenpost voor de werkgever, maar er zijn zaken die niet op geld waardeerbaar zijn. Zo ook in de privésfeer.” Belangrijke waarden voor René in zijn functies zijn integriteit, respect en humor. “Zonder humor overleef je niet, zeg ik vaak.”