Vertrouwenspersoon in de sport
Een veilige omgeving hoort overal vanzelfsprekend te zijn, ook in de sportwereld. Helaas is dit niet altijd het geval en daarom is preventie en het voeren van beleid cruciaal. Binnen sportverenigingen wordt daarom in veel gevallen een vertrouwenscontactpersoon (VCP) aangesteld. De VCP heeft een belangrijke rol in het stimuleren van een veilige sportcultuur.
Wanneer personen in de sport te maken krijgen met ongewenst gedrag, zoals (seksuele) intimidatie, pesten, of vermoedens van matchfixing, is de VCP binnen de vereniging het eerste aanspreekpunt. De VCP biedt een luisterend oor en is bekend met de route die de klager of melder kan bewandelen. Het Centrum Veilige Sport is een overkoepelend kenniscentrum en fungeert als meldpunt en ruggensteun aan de VCP.
Preventiebeleid sociale veiligheid
Een preventiebeleid sociale veiligheid is niet verplicht, maar wordt wel gestimuleerd vanuit het ministerie. Een voorwaarde binnen het preventiebeleid is het aanstellen van een VCP. In tegenstelling tot de vertrouwenspersoon (VP) heeft de VCP een rapportageplicht (geanonimiseerd indien gewenst) richting het bestuur van de vereniging. Dit vanuit de gezamenlijke verantwoordelijkheid om te handelen als het misgaat. Het preventiebeleid valt onder de verantwoordelijkheid van het bestuur.
Wist je dat 90% van het seksueel grensoverschrijdend gedrag niet wordt gemeld in de sport? Het Centrum Veilige Sport is daarom met een campagne gestart: ‘Blijf je stil of praat je erover?’
Basistaken vertrouwenscontactpersoon (VCP)
De VCP is er voor leden die te maken hebben met seksuele intimidatie of ander ongewenst gedrag. Vaak wordt gedacht aan jonge sporters die slachtoffer worden van volwassen begeleiders, maar ongewenst gedrag komt ook voor tussen sporters onderling of begeleiders. De basistaken van een VCP zijn:
- Eerste opvang: de VCP is het eerste aanspreekpunt bij klachten en meldingen. Hij of zij is bekend met de mogelijke vervolgstappen.
- Doorverwijzen: de VCP bespreekt de mogelijke vervolgstappen met de klager/melder. Hij of zij kan meldingen doorzetten naar de sportbond of het Centrum Veilig Sport.
- Preventie: de VCP adviseert en stimuleert de vereniging of bond om preventieve maatregelingen te nemen.
Een VCP heeft een onafhankelijke functie en mag niet worden gecombineerd met een bestuursfunctie.
Aandachtspunten VCP:
- Goede vindbaarheid voor sporters, ouders van sporters, begeleiders, vrijwilligers en bestuur.
- Als de VCP zelf ook actief is in de sport, ziet hij of zij eerder wat er gebeurt binnen een vereniging. Naast de eerste opvang heeft de VCP ook een signaleerfunctie.
Doorverwijzingen
Wanneer een melding van ongewenst gedrag niet binnen de vereniging kan worden opgelost, wordt deze doorgezet naar de VCP van de sportbond of rechtstreeks aan het Centrum Veilige Sport. Wordt een melding doorgezet naar het Centrum Veilige Sport, dan is de casemanager het eerste aanspreekpunt. De casemanager neemt contact op met de melder en bekijkt wat er nodig is. Indien nodig zet hij of zij de begeleiding van een vertrouwenspersoon (VP) in.
Profiel VP Centrum Veilige Sport
- De VP heeft een opleiding tot gecertificeerd vertrouwenspersoon gevolgd en daarnaast extra kennis van de wet- en regelgeving binnen de sportwereld.
- De VP is bekend met de route die wordt bewandeld via het Instituut Sportrechtspraak.
- Meldingen komen binnen via de casemanager. De VP werkt samen met de casemanager.
- De VP begeleidt tijdens het hele tuchtonderzoek.
- Ook de beschuldigden kunnen worden begeleid door de VP. Iedereen wordt recht gedaan.
Meldplicht seksuele intimidatie
Bestuurders en begeleiders hebben een meldplicht bij seksuele intimidatie. Bij vermoedens is de begeleider verplicht dit te melden bij de bestuurder. De bestuurder heeft een meldplicht aan de sportbond, of het Centrum Veilige Sport.
Andere belangrijke rollen
Casemanager Centrum Veilige Sport
De casemanager heeft een brede functie. Naast het opvangen van meldingen en eventueel doorverwijzen naar een vertrouwenspersoon, onderhoudt hij of zij alle contacten. Dit zijn contacten met o.a. sportbonden, ministerie, slachtofferhulp, zedenpolitie etc. De casemanager adviseert en stimuleert preventiebeleid bij verenigingen.
Instituut Sportrechtspraak
Het Instituut Sportrechtspraak geeft invulling aan het tuchtrecht voor een groot aantal aangesloten (sport)organisaties. Aanklagers laten onderzoek uitvoeren en beoordelen meldingen van vermoedelijke overtredingen. De Tucht- en arbitragecommissies beoordeelt op objectieve en onafhankelijke wijze de meldingen die aan hen worden voorgelegd.
Deze infographic laat de belangrijkste info en rollen zien over seksuele intimidatie in de sport.
Zelf aan de slag als vertrouwenspersoon in de sportwereld? Vanuit ons Landelijk Netwerk van Vertrouwenspersonen zijn wij actief in verschillende branches. Wij adviseren je graag bij het maken van de juiste opleidingskeuze. Neem contact met ons op.